Time to accept Cambodia as it is

Khmer Times, Opinion, 23 January 2023 (Link)

In his memoir, Lee Kuan Yew remarked that Cambodia’s “present leaders,” meaning Hun Sen, “are the product of bitter, relentless struggles in which opponents were either eliminated or neutralized. They are utterly merciless and ruthless, without humane feelings.”

This is the general view of foreign observers over Cambodian leaders. But was it a correct view about Cambodia and Cambodian leaders?

Back then, Singapore was not alone in despising Cambodian leaders whom they treated as Vietnam’s puppet. Many countries put sanction on Cambodia and the remaining few million Cambodian survivors. Many countries provided legitimacy and weapons to, and conducted trade with the Khmer Rouge. The anti-Vietnam and anti-communism sentiment had justified those countries’ being as Khmer Rouge sympathizers.

For now, we have the benefit of re-evaluating history in hindsight.

For now, we could understand that being a Khmer Rouge sympathizer was a mistake against the surviving Cambodian people.

This was the past mistake of foreign observers, and they should learn from that mistake by trying to understand what Cambodian leaders think. They have to remove their own stubborn and rigid ideological and geopolitical frames if they want to understand better about Cambodian leaders.

Was Hun Sen really  Vietnam’s puppet? Was Hun Sen a communist dictator?

By reviewing Prime Minister Hun Sen’s five-hour testimony in the National Assembly on the border issues between Cambodia and Vietnam on 9 August 2012, and his 64-page written statement dated 8 September 2015, one would have wondered why would Vietnam spend more than 40 years to negotiate border issues with its puppet?

If one can read Prime Minister Hun Sen’s book entitled, “10 Years of Cambodia’s March: 1979-1989”, one can re-evaluate what was the situation and challenges that Cambodian leaders were facing, and evaluate their leadership’s approaches and perspectives.

From the book, one can observe that Hun Sen is not an ideologue. He is a pragmatist that cares the most for the nation’s survival and people’s livelihood. He adopted market economy and partial privatization well before Vietnam did. He initiated peace negotiation with the then-Prince Norodom Sihanouk despite internal opposition within his party. He invited the United Nations to broker Cambodian peace and to station in Cambodia despite the fear of losing sovereignty and foreign domination. He was not a dictator as he was trying to mobilize consensus and support from within his party since the beginning. His approach is still the same. He never made a decision in silo, with a complete lack of information or consultation.

All of these historical decisions defined the quality and capability of Cambodian leaders, and those surrounding them.

កម្ពុជាៈ សេដ្ឋកិច្ច​ ១០ ​នាទី និង​សេដ្ឋកិច្ច​ ១០ ​ឆ្នាំ

​ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ ថ្ងៃទី ៨ មិថុនា ២០២១ (តំណភ្ជាប់)

“​សេដ្ឋកិច្ច​ ១០ ​នាទី និង សេដ្ឋកិច្ច​ ១០ ​ឆ្នាំ​” គឺជា​ពាក្យសម្តី​របស់​លោក ម៉ូរីតា អាគីអូ ដែលជា​សហស្ថាបនិក​របស់​ក្រុមហ៊ុន​សូនី (Sony)​។ នៅពេល​ដែល​ជប៉ុន​ក្លាយជា​មហាអំណាច​សេដ្ឋកិច្ច​ទី​ ២ ​គាត់​បាន​ប្រើពាក្យ​នេះ​ ដើម្បី​រិះគន់​អាមេរិក​ថា​ឈ្លក់​វង្វេង​នឹង​សេដ្ឋកិច្ច​ ១០ ​នាទី​ហើយ​ភ្លេច​សេដ្ឋកិច្ច​ ១០ ​ឆ្នាំ​។

គាត់​ចង់​និយាយថា អាមេរិក​គិតតែ​ពី​សេដ្ឋកិច្ច​អរូបី​ដូចជា ការជួញដូរ​ហិរញ្ញវត្ថុ ទីផ្សារ​ភាគហ៊ុន​ជាដើម ដែល​អាច​រក​ចំណេញ​បាន​ភ្លាមៗ​ហើយ​លែង​យកចិត្តទុកដាក់​លើ​ការស្រាវជ្រាវ និង​នវានុវត្តន៍ និង​ឧស្សាហកម្ម​កម្មន្តសាល (manufacturing) ​ដែលជា​ឧស្សាហកម្ម​រូបី និង​ទ្រទ្រង់​កម្លាំង​សេដ្ឋកិច្ច​យូរអង្វែង​។

ជប៉ុន​ភាគច្រើន​គិតថា សេដ្ឋកិច្ច​ជប៉ុន​អាច​រឹងមាំ​បាន​គឺ​ពឹង​ផ្អែកលើ​ឧស្សាហកម្ម​កម្មន្តសាល​នេះឯង​។ សូម្បីតែ​ចិន​បច្ចុប្បន្ន​ដែល​ឈាន​ក្លាយជា​មហាអំណាច​សេដ្ឋកិច្ច​ទី​ ២ ក៏ដោយសារ​តែ​ភាពរឹងមាំ​នៃ​ឧស្សាហកម្ម​​កម្មន្តសាល​នេះដែរ ហើយ​យើង​ពិបាក​នឹង​រក​ផលិតផល​នៅលើ​ពិភពលោក ដែល​គ្មាន​ពាក់​ស្លាក Made in China ណាស់​ឥឡូវនេះ​។

សម្រាប់​ប្រទេស​កម្ពុជា ប្រហែល​ជា​យើង​ត្រូវការ​ទាំង​ ២ ដែល​ត្រូវបំពេញ​គ្នា​ទៅវិញទៅមក ព្រោះ​កម្ពុជា​នៅ​ខ្សោយ​នៅឡើយ មិន​ថា “​សេដ្ឋកិច្ច​ ១០ ​នាទី​” ឬ “​សេដ្ឋកិច្ច​ ១០ ​ឆ្នាំ​”​។

ថ្វីដ្បិតតែ​កម្ពុជា​កំពុងតែ​ជំរុញ​ឧស្សាហកម្ម​កម្មន្តសាល តាមរយៈ​គោលនយោបាយ​អភិវឌ្ឍន៍​ឧស្សាហកម្ម ប៉ុន្តែ​មូលដ្ឋាន​ឧស្សាហកម្ម​កម្មន្តសាល​របស់​កម្ពុជា​នៅ​ខ្សោយ​នៅឡើយ ហើយ​ឧស្សាហកម្ម​នេះ​ទៀតសោត​គឺ​ពឹងផ្អែក​ស្ទើរតែ​ទាំងស្រុង​ទៅលើ​ការវិនិយោគ​បរទេស​ទាំង​ផ្នែក​បច្ចេកទេស​ និង​ដើមទុន​។

ជា​ការសង្កេត​ជាទូទៅ ធុរជន​កម្ពុជា​ក៏​ចង់​មាន​ឆាប់​តាមរយៈ “​សេដ្ឋកិច្ច​ ១០ ​នាទី​” ដែរ ជាពិសេស​តាមរយៈ​អចលនទ្រព្យ​ដែល​មិន​ទាមទារ​ការវិនិយោគ​លើ​ការកសាង​រោងចក្រ បច្ចេកវិទ្យា និង ការគ្រប់គ្រង​ធនធានមនុស្ស​។

យ៉ាងណាក្តី លំហូរ​ចូល​យ៉ាងខ្លាំង​នៃ​ដើមទុន​បរទេស​កើតឡើង​តែ​ម្តងម្កាល​ប៉ុណ្ណោះ ហើយ​វា​ក៏​មិន​កើតឡើង​យូរ​ដែរ​។ ដូច្នេះ​នៅពេល​លំហូរ​គំហុក​បែបនេះ​កើតឡើង និង​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការអភិវឌ្ឍ​អចលនទ្រព្យ និង​សំណង់ យើង​ក៏​ពិបាក​បន្ទោស​ដល់​ធុរជន​កម្ពុជា​ដែល​ចង់បាន​ចំណេញ​ភ្លាមៗ​ជាមួយនឹង​ការទិញ​លក់​ដីធ្លី ជាជាង​ការខិតខំ​ប្រឹងប្រែង​បង្កើត​ឧស្សាហកម្ម​រូបី​ដូចជា​ឧស្សាហកម្ម​កម្មន្តសាល​ដែរ​។

យើង​ធ្លាប់​ពឹង​ទុន​មូលធន​ពី​ថៃ និង​វៀតណាម​ក្នុង​ទសវត្សរ៍​ឆ្នាំ​ ១៩៨០ និង​ ១៩៩០ ប៉ុន្តែ​គឺជា​សេដ្ឋកិច្ច​ត្រដរខ្យល់ ហើយ​បរិយាកាស​សង្គម​ពោរពេញ​ដោយ​អស្ថិរភាព​នៃ​ប្រទេស​ដែល​ងើប​ពី​សង្គ្រាម​។

យើង​មាន​លំហូរ​ទុនវិនិយោគ​ខ្លាំង​ពី​កូរ៉េ​ខាងត្បូង​ក្នុង​ដើម​ទសវត្សរ៍​ឆ្នាំ​ ២០០០ តែ​ក៏​មិនបាន​យូរអង្វែង ដោយសារ​វិបត្តិ​ហិរញ្ញវត្ថុ​នៅ​ឆ្នាំ​ ២០០៧ ដែល​ធ្វើឱ្យ​ការវិនិយោគ​អចលនទ្រព្យ​ស្ទើរតែ​ក្ស័យធន ហើយ​បាត់​វត្តមាន​វិនិយោគិន​កូរ៉េ​ពី​កម្ពុជា​ស្ទើរតែ​ទាំងស្រុង​។ អគារ​ហ្គោល​ថៅវើ ៤២ ​ជាន់​ដែល​ឈប់​កណ្តាល​ទី​គឺជា​និមិត្តរូប​នៃ​ការវិនិយោគ​ដែល​មិន​ចប់ចុង​ចប់ដើម​របស់​កូរ៉េ ដែល​ត្រូវបាន​ផ្ទេរ​បន្ត​ទៅ​វិនិយោគ​ចិន​នៅ​ចុង​ទសវត្សរ៍​ឆ្នាំ​ ២០១០​។

ឥឡូវ​យើង​មាន​លំហូរ​គំហុក​ម្តងទៀត​។ លើក​នេះ​គឺ​មកពី​ចិន ដែល​ទើបតែ​កើតឡើង​ថ្មីៗ​ជាពិសេស​ក្រោយ​ឆ្នាំ​ ២០១៦ ដែល​យើង​គ្រប់គ្នា​អាច​មើលឃើញ តាមរយៈ​ចំនួន​អគារ​ខ្ពស់​ស្កឹមស្កៃ​ដែល​កើនឡើង​ដូច​ផ្សិត ដូច​ជប់ នៅ​រាជធានី-ភ្នំពេញ និង​ក្រុងព្រះសីហនុ​។ ម្ចាស់​ដីធ្លី​យ៉ាងហោច​ណាស់​រាប់ពាន់នាក់​នៅ​ក្រុងព្រះសីហនុ​បាន​ក្លាយ​ជា​សេដ្ឋី​ប្រាក់លាន​ (millionaires) ដោយសារ​តែ​ការលក់ដូរ​ដីធ្លី និង​លំហូរ​យ៉ាងគំហុក​នូវ​ទុន​មូលធន​ពី​ចិន​ក្រោយ​ឆ្នាំ​ ២០១៦​។

ប៉ុន្តែ​យើង​ក៏ត្រូវ​ចងចាំ​ដែរ​ថា លំហូរ​គំហុក​បែបនេះ​មិនមែន​មាន​រហូត​នោះ​ទេ ហើយ​ឱកាស​បែបនេះ​អាច​ថា យ៉ាងយូរ​ ១០ ​ឆ្នាំ​កើតឡើង​ម្តង ហើយ​បើ​ហូរ​មក​លឿន ហូរ​ចេញ​ទៅវិញ​ក៏​លឿន​ដែរ ដូច​វិបត្តិ​ហិរញ្ញវត្ថុ​ឆ្នាំ​ ១៩៩៧ និង​ឆ្នាំ​ ២០០៧​។

នៅពេលដែល “​សេដ្ឋកិច្ច​ ១០ ​នាទី​” ដកថយ​គឺ​ត្រូវមាន “​សេដ្ឋកិច្ច​ ១០ ​ឆ្នាំ​” ចូលមក​បំពេញ​តួនាទី​រក្សា​លំនឹង​សេដ្ឋកិច្ច​។ កម្ពុជា​ឥឡូវ​មាន​អ្នកមាន​ថ្មី (nouveau riche) ច្រើន ប៉ុន្តែ​ភាគច្រើន​ពុំ​ដឹងថា តើ​ត្រូវ​វិនិយោគ​លើ​ “​សេដ្ឋកិច្ច​ ១០ ​ឆ្នាំ​” ដោយ​របៀប​ណា​? ករណី​ការយក​ប្រាក់​រាប់លាន​ទៅ​ដាក់​នៅ​ក្រុមហ៊ុន GFX នាពេល​ថ្មីៗ​នេះ​គឺ​បាន​បង្ហាញ​ឱ្យឃើញថា យើង​មាន​អ្នកមាន​ថ្មី​ច្រើន ប៉ុន្តែ​យើង​នៅតែ​ចង់បាន “​សេដ្ឋកិច្ច​ ១០ ​នាទី​” ​ដែល​ចំណេញ​លឿន ហើយ​ចំណាយ​ពលកម្ម​តិច មិន​ហត់ មិន​ឈឺក្បាល​។

ការបង្កើត “​សេដ្ឋកិច្ច​ ១០ ​ឆ្នាំ​” គឺ​មិនមែន​ជា​ការងាយ​នោះទេ ហើយ​យោង​លើ​បទពិសោធ​ប្រទេស​ភាគច្រើន​គឺ​ត្រូវ​មានការ​ដឹកមុខ​តាមរយៈ “​ឧស្សាហភាវូបនីយកម្ម​ដឹកនាំ​ដោយ​រដ្ឋ​” ដែល​គាំទ្រ​ដោយ​ក្រុមហ៊ុន​យក្ស​ក្នុងស្រុក​”​។ ខ្ញុំ​ប្រើពាក្យ​ថា ក្រុមហ៊ុន​យក្ស ដើម្បី​ឱ្យ​ងាយ​យល់ គឺ​ចង់​សំដៅ​ទៅលើ​ក្រុមហ៊ុន​ឧស្សាហកម្ម​ធំៗ​ដែល​អង់គ្លេស​ហៅថា conglomerate ដែលមាន​កូន​ក្រុមហ៊ុន​រាប់រយ​ហើយ​មាន​វិសាលភាព​ផលិត និង​វិនិយោគ​ទូទាំងប្រទេស​លើ​វិស័យ​ចម្រុះ ជាពិសេស​ឧស្សាហកម្ម​ធុន​ធ្ងន់ និង​មាន​បច្ចេកទេស​ជឿនលឿន​។

នៅ​ជប៉ុន ពី​មុនគេ​ហៅថា Zaibatsu ឬ​ឥឡូវ​ហៅថា Sogo Shosha ដូចជា​ក្រុមហ៊ុន Mitsubishi, Mitsui, Marubeni, Sumitomo និង Itochu​។ នៅ​កូរ៉េខាងត្បូង​គេ​ហៅថា Chaebol មានដូចជា​ក្រុមហ៊ុន Samsung, LG, Hyundai​។ នៅ​វៀតណាម​មានដូចជា​ក្រុមហ៊ុន Vingroup ​ដែលមាន​ទុន​រាប់​ប៊ី​លាន​ដុល្លារ និង​ហ៊ាន​វិនិយោគ​លើ​រថយន្ត​អគ្គិសនី ហើយ​ថែមទាំង​មាន​បង្កើត​មហាវិទ្យាល័យ​បច្ចេកវិទ្យា​ខ្លួនឯង​ថែមទៀត​។

សម្រាប់​ប្រទេស​ចិន តួនាទី​ទាំងនេះ​អាច​មាន​នៅ​ក្រុមហ៊ុន​ឯកជន​របស់​រដ្ឋ (State Owned Enterprise, SOE) ប៉ុន្តែ ទោះបី​ជា​មាន​ឈ្មោះថា ក្រុមហ៊ុន​រដ្ឋ​ក្តី ពួកគេ​មិនមែន​ក្រុមហ៊ុន​ដែល​ខាត​រាល់​ឆ្នាំ ហើយ​យក​ថវិការដ្ឋ​មក​ប៉ះប៉ូវ​ប្រាក់ខែ​នោះទេ​គឺ​ពួកគេ​ជា​ក្រុមហ៊ុន​យក្ស​ដែល​​មាន​សមត្ថភាព​ផលិត និង​រកចំណូលបាន​យ៉ាង​មហិមា​។

ក្រុមហ៊ុន​យក្ស​បរទេស​ទាំងនោះ​មិនមែន​ជា​ក្រុមហ៊ុន​ដែល​បានទទួល​អាជ្ញាប័ណ្ណ​ពី​រដ្ឋ បាន​ទទួល​សម្បទាន​ពី​រដ្ឋ ប៉ុន្តែ​គ្មាន​បាន​វិនិយោគ ឬ​ផលិត​អ្វី អង្គុយចាំតែ​ដេញថ្លៃ​លក់​អាជ្ញាប័ណ្ណ​បន្ត​ពី​ដៃ​មួយ​ទៅ​ដៃ​មួយ ហើយ​ចុងក្រោយ​ប្រកាស​ខាត​រាល់​ខែ​រាល់​ឆ្នាំ គ្មាន​ទាំង​ការបង់ពន្ធ គ្មាន​បង្កើត​ការងារ​នោះទេ​។

ក្រុមហ៊ុន​ទាំងនេះ គឺជា​អ្នក​ដឹកមុខ​សេដ្ឋកិច្ច និង​សហការ​ជិតស្និទ្ធ​ជាមួយ​រដ្ឋាភិបាល ក្នុង​ការជំរុញ​ការកសាង​សមត្ថភាព​ផលិត​ផ្នែក​ឧស្សាហកម្ម បង្កើត​ឧស្សាហកម្ម​ថ្មីៗ និង​ជំរុញ​ភាព​ប្រកួតប្រជែង​របស់​ប្រទេស​នៅលើ​ឆាក​អន្តរជាតិ​។

រដ្ឋាភិបាល​ក៏​ពឹង​ក្រុមហ៊ុន​យក្ស​ទាំងនោះ ហើយ​ក្រុមហ៊ុន​យក្ស​ទាំងនោះ​ក៏ត្រូវ​ពឹង​គោលនយោបាយ​អនុគ្រោះ និង​ការលើក​ទឹកចិត្ត​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ដូចគ្នា​។ ឧទាហរណ៍​ថ្មីៗ​បំផុត​នោះ​គឺ​នៅ​ប្រទេស​ជិតខាង​វៀតណាម ដែល​ក្រុមហ៊ុន Vingroup អាច​ផលិត​រថយន្ត​អគ្គិសនី​បាន ដោយសារ​តែ​មាន​ការគាំទ្រ​គោលនយោបាយ​យ៉ាងពេញ​ទំហឹង​ពី​រដ្ឋាភិបាល​វៀតណាម​។

ពន្លក​ឧស្សាហកម្ម​របស់​កម្ពុជា ទើបតែ​ដុះ​ត្រួយ​នៅឡើយ ព្រោះ​យើង​ទើបតែ​មាន​សន្តិភាព​ឥត​ដាច់​រយៈពេល​ម្ភៃ​ឆ្នាំ ហើយ​ទើបតែ​ផ្លាស់ប្តូរ​មុខមាត់​បន្តិច​ម្តងៗ ចេញពី​ប្រទេស​ដែលមាន​ប្រវត្តិ​ខ្មៅ​ងងឹត និង​មាន​គ្រោះថ្នាក់​ដែល​សូម្បីតែ​អ្នក​ទេសចរ​ក៏​ខ្លាចរអា កុំថាឡើយ​ដល់​អ្នក​វិនិយោគ​ដែល​ចង់​មក​បោះទុន​វិនិយោគ​រាប់​សិប​លាន​ដុល្លារ​។

គ្មាន​នរណា​ហ៊ាន​មក​ខ្មែរ​យើង​ទេ បើ​ឮ​តែ​ព័ត៌មាន​គ្រោះថ្នាក់ ឮ​តែ​ព័ត៌មាន​អាក្រក់ អស្ថិរភាព និង​កេរិ៍្តឈ្មោះ​អវិជ្ជមាន​គ្រប់​ទិដ្ឋភាព ហើយ​យើង​ជា​ខ្មែរ​ក៏ត្រូវ​ដឹងខ្លួន​ឯង​ដែរ​ថា បើ​ខ្មែរ​មិន​ជួយ​ខ្មែរ បើ​ខ្មែរ​គ្មាន​មោទនភាព​ជា​ខ្មែរ​ផង យើង​កុំ​រំពឹងថា បរទេស​គេ​នឹង​មក​ស្រោចស្រង់​យើង​នោះ​។

យ៉ាងណាក្តី យើង​ក៏មាន​សុទិដ្ឋិនិយម​ផងដែរ នៅពេល​ដែល​ថ្មីៗ​នេះ​យើង​សង្កេតឃើញ​ក្រុមហ៊ុន​ក្នុងស្រុក​មួយចំនួន​ដែល​ហ៊ាន​ចំណាយ​ទុនវិនិយោគ​លើ​ឧស្សាហកម្ម “​សេដ្ឋកិច្ច ​១០ ​ឆ្នាំ​”​។ ពួកគេ​ហ៊ាន​ជួល CEO បរទេស​មក​ដឹកនាំ​ក្រុមហ៊ុន និង​ផ្តល់​ប្រឹក្សា​ជំនាញ​ហ៊ាន​ទិញ​បច្ចេកវិទ្យា​ពី​បរទេស ហើយក៏​ហ៊ាន​ផ្តល់​ប្រាក់ខែ​ខ្ពស់ៗ​ដល់​កូន​ខ្មែរ​ដែលមាន​សមត្ថភាព​បច្ចេកទេស​ទទួល​ស្គាល់​ជា​អន្តរជាតិ ដើម្បីឱ្យ​ចូលមក​បម្រើឱ្យ​ក្រុមហ៊ុន​របស់គេ​។

កម្ពុជា​ត្រូវការ​ភាពក្លាហាន​បែបនេះ​ច្រើន​ទៀត​នៅក្នុង​ការវិនិយោគ​មូលធន​ក្នុងស្រុក​ធំៗ​យើង​ត្រូវការ​ការប្តេជ្ញាចិត្ត​នយោបាយ​កម្រិត​ខ្ពស់​ និង​ការធានា​និរន្តរភាព និង​ស្ថិរភាព ដើម្បី​កៀរគរ​សម្ទុះ​អភិវឌ្ឍ​ជាតិ កំណត់​ទិសដៅ​ជាតិ​ និង​បង្កើត​បរិយាកាស​ និង​ប្រព័ន្ធ​អំណោយផល​សម្រាប់​ក្រុមហ៊ុន​ក្នុងស្រុក​ឱ្យ​កាន់តែ​មាន​សេចក្តី​ក្លាហាន​ក្នុង​ការវិនិយោគ​លើ​ឧស្សាហកម្ម​កម្មន្តសាល​៕

ស៊ឹម វីរៈ ទីប្រឹក្សា​យុទ្ធសាស្ត្រ​នៃ​វិទ្យាស្ថាន​ចក្ខុវិស័យ​អាស៊ី (AVI)

Cambodia refocusing on sustainable economic model

Asia Times, June 3, 2021 (Link)

When Japan became the world’s second-largest economy, Akio Morita, co-founder of Sony Corporation, used the terms “10-minute economy” and “10-year economy” to criticize the United States for being too reliant on intangibles such as financial trading and the stock market, which are immediately profitable, while giving less importance to manufacturing, which is more sustainable.

Most Japanese believe that the strength of their country’s economy is sustained by its manufacturing industry, with its advanced technology and robust investment on research and development. When China became the second-largest economy, that was also attributed to its strong manufacturing industry, as China became the factory of the world.

As for Cambodia, it probably needs both the “10-minute economy” and the “10-year economy.”

Although Cambodia is trying to promote manufacturing through the Industrial Development Policy (IDP), its industrial base is still weak, and almost entirely dependent on foreign investment, both in terms of technology and capital.

As a general observation, Cambodian businessmen also want to get rich quick through the “10-minute economy,” especially through real-estate speculation, which does not require investment in factory construction, technology, and human-resource management.

The strong influx of foreign capital occurs only occasionally and it does not happen for a long period of time either. Thus when this high inflow occurs and involves mainly real-estate development and construction, it is difficult to blame Cambodian businessmen for being tempted to focus on land speculation rather than a more tangible manufacturing industry.

Looking back to the 1980s and 1990s, Cambodia used to rely on capital investment from Thailand and Vietnam, but the economy then was very fragile and capital inflows not that significant. It was a postwar economy, and instability ruled.

A major influx of foreign direct investment emerged from South Korea in the early 2000s after the civil war came to a complete end in 1998, but that did not last long because of the financial crisis in 2007.

Korean investment focused mainly on real-estate business with quick profits, and the financial crisis brought the real-estate industry to a standstill and caused the almost complete disappearance of Korean investors from Cambodia. Uncompleted construction like the 42 Gold Tower was a symbol of the Koreans’ unfinished business, which was taken over by Chinese investment in the late 2010s.

Now Cambodia has embraced a large influx of foreign capital again. This time it is from China, which gained momentum especially after 2016, when Phnom Penh and Sihanoukville saw an abrupt increase in high-rise buildings. Some landowners in Sihanoukville, possibly numbering in the thousands, became overnight millionaires.

But one must remember that such significant inflows of foreign capital do not last forever, and such opportunities probably happen only once every 10 years or so. And if it flows in fast, it will flow out fast too, just like during the 1997 and 2007 financial crises. When the “10-minute economy” retreats, then the “10-year economy” must play a role in maintaining stability.

But creating a “10-year economy” is not easy, and based on the experiences in most countries, it must be conducted through state-led industrialization supported by local conglomerates. Examples abound in Japan and South Korea, where conglomerates have supported and participated in government-led industrialization in the early stages to crystalize those countries’ long-term economic success.

In such examples, conglomerates worked closely with government to promote industrial capacity building, create new industries and boost the country’s competitiveness on the international stage. The government also depends on these giants, which in turn also rely on favorable state policies and incentives.

The most recent example is in Vietnam, where the Vingroup conglomerate has been able to develop and produce electric cars thanks to full policy support by the Vietnamese government.

Cambodia’s industrialization effort is still in its infancy, as it has enjoyed uninterrupted peace for merely 20 years and has gradually changed its reputation from a country with a dark history to a country that is stable, fit, and confident for foreign direct investment.

Cambodia used to look like a no-go zone served only by those who conduct humanitarian affairs and adventurous travelers, but the tourists and investors who came to Cambodia in the 2010s were often forced to see that their previous perceptions and prejudices were no longer valid.

The future of Cambodia’s economy requires more attention to the building of tangible industry by local companies with policy support from the government. It is encouraging that Cambodia has started to see some big local companies daring to hire foreign CEOs to provide expertise, to buy technologies from abroad, and also to offer high salaries to Cambodians who have internationally recognized qualifications.

Cambodia needs more of this kind of courage, larger domestic capital investments, higher political commitment and sustainability to mobilize national momentum, to create the sense of national direction, and to create an environment and ecosystem conducive for domestic companies to dare to invest in manufacturing.