លិខិតមិត្តអ្នកអាន, ខ្មែរថាមស៍, ២៧ មេសា ២០២៣ (តំណភ្ជាប់)
“តើសុបិនរបស់កម្ពុជាឆ្ពោះទៅរកក្រុងសិនជិនអាចទទួលជោគជ័យដែរឬទេ?”
ពិតជាគ្មានដាវទិព្វ ឬវេទមន្ត
ដែលអាចសម្រេចគ្រប់រឿងរ៉ាវនោះឡើយ នៅក្នុងដំណើរការអភិវឌ្ឍ និងឧស្សាហូបនីយកម្ម។
ជាការពិត មានការប៉ុនប៉ងជាច្រើនដើម្បីយកតម្រាប់តាមទីក្រុងសិនជិន។
ជាឧទាហរណ៍ ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ី ស៊ូហារតូ បានទៅទស្សនាទីក្រុងសិនជិន
ក្នុងឆ្នាំ ១៩៩០ ហើយគាត់ចង់បង្កើតតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសស្រដៀងគ្នានេះនៅកោះ
Batam
ដើម្បីទាញយកអត្ថប្រយោជន៍ពីចំងាយភូមិសាស្ត្រជិតបង្កើយជាមួយប្រទេសសិង្ហបុរី
ប្រៀបបីដូចជាករណីដែលទីក្រុងសិនជិន បានលូតលាស់ដោយសារទីក្រុងហុងកុង។ ប៉ុន្តែគម្រោងនេះមិនបានដំណើរការល្អដូចការរំពឹងទុកនោះទេ។
ទីក្រុងសិនជិនត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅពេលដែលប្រទេសចិនមានការអភិវឌ្ឍតិចតួច។
ជាមួយនឹងធនធានមានកម្រិត ប្រទេសចិនមិនអាចយកធនធានទៅចែករាយប៉ាយនៅគ្រប់តំបន់បានឡើយ។
ប្រទេសចិនបានសម្រេចចិត្តប្រមូលផ្តុំធនធានដែលកំពុងតែខ្វះខាត យកទៅផ្ចុងផ្តើមការអភិវឌ្ឍតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសសិនជិន
រួមជាមួយនឹងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសចំនួនបីផ្សេងទៀតគឺជូហៃ (Zhuhai), សានថូវ
(Shantou) និង សែមិន (Xiamen) ដើម្បីបង្កើតជាគម្រូជោគជ័យដល់តំបន់ផ្សេងទៀតផង
និងអាចចែករំលែក សាយភាយ និងតភ្ជាប់ផលពីការរីកចម្រើននោះទៅតំបន់ជុំវិញផង។ សូម្បីតែក្នុងចំណោមតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសទាំងបួនក៏ដោយ
ក៏មានជោគជ័យមិនស្មើគ្នាដែរ។
កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង ៤០
ឆ្នាំគឺពិតជាពិបាកក្នុងការចម្លង
និងយកតម្រាប់តាម។ ប៉ុន្តែ ក៏មិនមែនថា មិនអាចទៅរួចទាំងស្រុងនោះដែរ។
អ្វីដែលយើងអាចនិយាយបានច្បាស់លាស់នោះគឺថា
គម្រូក្រុងសិនជិន ក៏ត្រូវប្រឈមមុខនឹង
“ការសាកល្បងបណ្តើរ ខុសបណ្តើរ” ដែរ ឬដូចជាពាក្យចិនដែលនិយាយថា "ឆ្លងស្ទឹងស្ទាបថ្ម”។
ការអភិវឌ្ឍទីក្រុងសិនជិន
គឺជាការពិសោធន៍ ដែលមានលក្ខណៈ "ជាជំហានៗ និងសម្របខ្លួនតាមកាលៈទេសៈ" ប៉ុន្តែ មិនមែនដោយគ្មានផែនការត្រឹមត្រូវនោះទេ។
ជាឧទាហរណ៍ នៅក្នុងផែនការមេទីក្រុងសិនជិន រដ្ឋាភិបាលតែងតែបានផ្លាស់ប្តូរ
និងធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពនូវអ្វីដែលគេហៅថា "ឧស្សាហកម្មយុទ្ធសាស្ត្រដែលកំពុងលេចឡើងថ្មី"
ស្របតាមដំណាក់កាលនៃការអភិវឌ្ឍជាជំហានៗនៃទីក្រុងសិនជិន នៅក្នុងខ្សែច្រវ៉ាក់តម្លៃសកល។
រដ្ឋបាលក្រុងសិនជិន
បានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងនាមជាអ្នកជួយឧបត្ថម្ភគាំទ្រ
ជាជាងការដើរតួជានិយតករនៃវិស័យឯកជន។ រដ្ឋាភិបាលបានវិនិយោគលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ សម្ភារបរិក្ខារ
និងសកម្មភាពផ្ចុងផ្តើមគាំទ្រដល់ការជំរុញសហគ្រិនភាព។ ការវិនិយោគបែបនេះមិនមានភាពទាក់ទាញសម្រាប់វិស័យឯកជនទេ
ដោយសារវិស័យឯកជនគឺផ្តោតលើប្រាក់ចំណេញ ប៉ុន្តែ ការវិនិយោគសាធារណៈ វាមានសារៈសំខាន់សម្រាប់ឧស្សាហូបនីយកម្មរយៈពេលវែងរបស់ប្រទេស។
ពិតណាស់ថា បើទោះជាគោលគំនិតមានភាពឧត្តុង្គឧត្តមយ៉ាងណាក៏ដោយ
ប៉ុន្តែ វាក៏មានហានិភ័យសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលដែរ។ ការវិនិយោគសាធារណៈត្រូវការដើមទុនច្រើន។
ជាឧទាហរណ៍ ប្រសិនបើប្រទេសកម្ពុជាមានបំណងចង់បង្កើតសាកលវិទ្យាល័យនិម្មិតដូចនៅទីក្រុងសិនជិន
តើយើងធ្វើដូចម្តេចដើម្បីប្រាកដថាសាកលវិទ្យាល័យនានាយល់ព្រមបង្កើតសាលានិម្មិតរបស់ពួកគេនៅខេត្តព្រះសីហនុ? តើយើងធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីឱ្យប្រាកដថា ក្រុងព្រះសីហនុនឹងមានក្រុមហ៊ុនច្រើន
ដែលអាចបង្កើតតម្រូវការខ្លាំងសម្រាប់និស្សិតបញ្ចប់ការសិក្សាពីសាកលវិទ្យាល័យនិម្មិតនោះ? ចុះបើការសាងសង់រួចរាល់ហើយបែរជាមិនអាចទាក់ទាញសិស្សពូកែមកបាន
ដោយសារក្រុងព្រះសីហនុពុំមានការងារល្អ និងមានកម្រៃច្រើននោះ
តើយើងត្រូវធ្វើដូចម្តេច?
វិធីសាស្រ្ត "ជាជំហានៗ
និងសម្របខ្លួនតាមកាលៈទេសៈ" គឺប្រហែលជាគោលការណ៍មូលដ្ឋាន។
ការផ្សងព្រេងដែលមានតម្លៃខ្ពស់ហួសហេតុគួរតែត្រូវចៀសវាង។
សម្រាប់រាជរដ្ឋាភិបាល បើទោះជាយើងអាចមានផែនការមេដ៏ល្អឥតខ្ចោះក៏ដោយ
ប៉ុន្តែ ការអនុវត្តគឺជាបញ្ហាមួយដោយឡែកផ្សេងទៀត។ ការសម្របសម្រួលឆ្លងកាត់ក្រសួង
និងរវាងស្រទាប់ផ្សេងៗនៃស្ថាប័ន អនុវត្ត គឺជាបញ្ហាប្រឈមជាក់ស្តែងសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលទាំងអស់នៅក្នុងពិភពលោក។
ការប្រមូលផ្តុំសម្ទុះជាតិឆ្ពោះទៅរកទិសដៅជាក់លាក់ណាមួយ ទាមទារឱ្យមានការប្តេជ្ញាផ្នែកថវិកាដ៏រឹងមាំ
មានការកំណត់ដែនសមត្ថកិច្ច និងការទទួលខុសត្រូវសម្រាប់ស្ថាប័នអនុវត្តច្បាស់លាស់
ហើយសំខាន់ផងដែរនោះ គឺស្ថាប័នដ៏មានអំណាចឥទ្ធិពលដែលមានធនធានមនុស្សគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីដឹកនាំជំរុញដំណើរការអនុវត្ត។
ក្រៅពីរដ្ឋាភិបាលដែលសកម្ម
និងគាំទ្រ វិស័យឯកជនក៏មានតួនាទីពិសេសរបស់ខ្លួនដែរ។ វិស័យឯកជនត្រូវដើរឈានមុខគេ
លើនវានុវត្តន៍ផ្នែកធុរកិច្ច និងបច្ចេកវិទ្យា។ សំណួរនៅត្រង់ថា តើប្រទេសកម្ពុជាអាចពង្រីក
"ធាតុចូល" របស់ខ្លួនបានដល់កម្រិតណា នៅពេលដែលខេត្តព្រះសីហនុ ត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់កាន់តែខ្លាំងជាមួយនឹងខ្សែច្រវ៉ាក់តម្លៃពិភពលោក?
តើយើងមានក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុកល្អច្រើនគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីគាំទ្រដល់ប្រព័ន្ធទ្រទ្រង់នៃតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសដែរឬទេ? តើយើងមានធនធានមនុស្សដែលមានជំនាញគ្រប់គ្រាន់តាមតម្រូវការរបស់ក្រុមហ៊ុនដែរឬទេ? តើកម្ពុជាអាចផ្គត់ផ្គង់សម្ភារផលិតក្នុងស្រុកបានប៉ុន្មានក្នុងខ្សែច្រវ៉ាក់តម្លៃសាកល
ដោយប្រើប្រាស់ខេត្តព្រះសីហនុជាច្រកចេញ?
ចុងក្រោយ ការយល់ឃើញ និងផ្នត់គំនិតរបស់ប្រជាជនក៏មានសារៈសំខាន់ផងដែរ។
តើកម្ពុជាអាចបង្កើតបរិយាកាសវិនិយោគ ដែលប្រជាជនមានអារម្មណ៍ថាខ្លួនទើបរកឃើញរ៉ែមាសដែរឬទេ?
តើប្រជាជនរបស់យើងអាចទទួលយកអនុវត្តពេញលេញ នូវគោលគំនិត "ពេលវេលាជាមាសប្រាក់"
ហើយសុខចិត្តធ្វើការរហូតដល់យប់ជ្រៅដូចយុវជននៅទីក្រុងសិនជិន ដោយលះបង់ថ្ងៃឈប់សម្រាកជាសាធារណៈដ៏វែងរបស់ពួកគេដែរឬទេ?
វិស្វកម្មបញ្ច្រាស (reverse engineering) ឬការកសាងឡើងវិញនូវគម្រូទីក្រុងសិនជិន
អាចតម្រូវអោយមានការពាក់ព័ន្ធចូលរួមពីគ្រប់តួអង្គស្ថាប័នរាជរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីអភិវឌ្ឍខេត្តព្រះសីហនុឱ្យក្លាយជាក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំកំណើនពិតប្រាកដ
និងជាបង្គោលសេដ្ឋកិច្ចដ៏រឹងមាំ ដោយប្រើប្រាស់សក្តានុពលរបស់ខ្លួនដល់កម្រិតអតិបរមា។
ក្នុងទិសដៅនេះ យើងគួរតែចៀសវាងកុំអោយមានការរំពឹងទុកហួសហេតុ ប៉ុន្តែ យើងក៏មិនគួរកាត់បន្ថយក្តីសុបិនរបស់យើងខ្លាំងពេក
រហូតដល់កម្រិតដែលយើងមើលឃើញតែការពិត ហើយបាត់បង់ក្តីសុបិនទាំងស្រុងនោះដែរ។
សុបិនទាំងនោះត្រូវមានការរៀបចំផែនការត្រឹមត្រូវ
ហើយកែប្រែ និងសម្របខ្លួនតាមតថភាព និងបច្ចុប្បន្នភាពថ្មីៗជានិច្ច។
ទៅថ្ងៃអនាគត ប្រហែលជាប្រជាជនខ្មែរក៏អាចឡើងទៅឋានព្រះច័ន្ទបានដែរ។
នេះគឺជាសុបិនមួយរបស់កម្ពុជា។
No comments:
Post a Comment