តើជ័យជម្នះសាលដីកា
ឡាអេ មានអត្ថន័យដូចម្តេចខ្លះ?
Tuesday, 26
November 2013 ស៊ឹម វីរៈ
ជូនចំពោះលោកការីនិពន្ធ!
ខ្ញុំ សូមបញ្ចេញមតិតបទៅលិខិតក្រោមចំណងជើងថា“ហេតុអ្វីក៏ចាត់ ទុកការបកស្រាយសាលដីកា
ឡាអេ ជា ជ័យជម្នះ? ដោយលោក នន ណេធិន។
ពិតណាស់ថា តុលាការពុំបានអារ កាត់ឲ្យដាច់ស្រេចលើខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែនរវាង
កម្ពុជា-ថៃ ដោយហេតុថា តុលាការគ្មានយុត្តាធិការក្នុងការវិនិច្ឆ័យដែនដីជម្លោះ
លើសពីអ្វីដែលបានសម្រេចកាលពីឆ្នាំ ១៩៦២ ឡើយ។ ប៉ុន្តែ ខ្ញុំសូមបដិសេធទាំងស្រុងចំពោះការអះអាងថា
«សាលដីកានេះ គឺជារង្វាន់របស់តុលាការអន្តរជាតិទៅឲ្យថៃ»។ ទាំងក្នុងន័យចង្អៀត ទាំងក្នុងន័យទូលាយ
សាលដីកានេះ គឺជាជ័យជម្នះយ៉ាងច្បាស់របស់កម្ពុជា។
ក្នុងន័យចង្អៀត ពិតណាស់ថា សាលដីកានេះគ្មានអ្វីថ្មីក្រៅពីការបកស្រាយសាលដីកាឆ្នាំ
១៩៦២ នោះទេ ប៉ុន្តែ អ្វីដែលជាចំណុចខុសគ្នាចម្បង គឺការសម្រេចជាឯកច្ឆ័ន្ទក្នុងចំណោមចៅក្រមទាំង
១៧ រូប (បូករួមទាំងចៅក្រមបម្រុង ២ រូប)។ សូមបញ្ជាក់ថា
កាលពីអំឡុងឆ្នាំ ១៩៦២ បើនិយាយដោយសង្ខេបគឺតុលាការបានសម្រេច (១) សំឡេង ៩ ទល់នឹង ៣ ថា ប្រាសាទ ព្រះវិហារ ស្ថិតក្នុងទឹកដីក្រោមអធិបតេយ្យកម្ពុជា
(២) សំឡេង ៩ ទល់នឹង ៣ ថា ថៃមានកាតព្វកិច្ចដកទ័ពឬឆ្មាំ
(៣) សំឡេង ៧ ទល់នឹង ៥ ថា ថៃមានកាតព្វកិច្ច
សងមកកម្ពុជានូវវត្ថុទាំងឡាយដែលត្រូវបានយកចេញពីប្រាសាទ ឬ តំបន់ប្រាសាទដោយអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធរបស់ថៃ។
ដោយឡែក ក្នុងសាលដីកាឆ្នាំ ២០១៣ នេះវិញ គឺតុលាការបានសម្រេចនូវខ្លឹមសារដដែលនេះដោយសំឡេងជាឯកច្ឆ័ន្ទ។
នេះគឺជាការបញ្ជាក់សាជាថ្មីដោយគ្មានមន្ទិល។
ក្នុងន័យទូលាយ គឺកម្ពុជាបានជោគជ័យលើ
២ ចំណុចធំៗ។ ទី១ គឺជោគជ័យក្នុងការទាញថៃឲ្យមកឈ្លោះគ្នាតាមផ្លូវតុលាការ
បញ្ឈប់ការបង្ហូរឈាមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងសងខាង។ កម្ពុជាបានឆ្លងកាត់សង្រ្គាមជាង
៣០ឆ្នាំ ហើយ ហើយគ្មាននរណាដឹងពីទុក្ខលំបាកនៃសង្រ្គាមជាងប្រជាជនខ្មែរនោះទេ
ដូច្នេះ ការបន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹងផ្នែកយោធា គឺជាជោគជ័យដ៏ធំមួយសម្រាប់សន្តិភាព
និងសម្រាប់ប្រជាជនខ្មែរយើង។ ទី.២ កម្ពុជាបានជោគជ័យក្នុងការបង្ហាញទៅសហគមន៍អន្តរជាតិអំពីភាពចាស់
ទុំរបស់កម្ពុជា ក្នុងការដោះស្រាយជម្លោះព្រំដែន ដោយបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា កម្ពុជាមានឆន្ទៈរក្សាសន្តិភាពតាមព្រំដែន
និងដោះស្រាយជម្លោះតាមក្របខ័ណ្ឌច្បាប់អន្តរជាតិ និងដោយសន្តិវិធី។
ទោះមានជ័យជម្នះដូចខាងលើនេះក្តី ក្រោយពីមានសាលដីកាឆ្នាំ
២០១៣ នេះ សំណួរដែលយើងត្រូវសួរបន្តមាន ២ គឺ (១) តើថៃអាចអនុវត្តសាលដីកានេះបានកម្រិតណា?
(២) ចុះបញ្ហាដែនអធិបតេយ្យដែលនៅសេសសល់ត្រូវដោះស្រាយយ៉ាងដូចម្តេច?
ចំពោះសំណួរ (១) ជាទូទៅ យើងមិនអាចរំពឹងថា ថៃអនុវត្តតាមសាលដីកាភ្លាមៗនោះទេ ព្រោះថៃមានតួអង្គនយោបាយច្រើន
ដូចជា រដ្ឋាភិបាល បក្សប្រឆាំង និងយោធា ហើយតួអង្គនីមួយៗមិនសូវជាមានជំហរដូចគ្នានោះឡើយ។
សេណារីយោ អាក្រក់បំផុតគឺការបន្តប្រើប្រាស់នយោបាយជាតិនិយមជ្រុលរបស់ អ្នកនយោបាយថៃដែលជាកត្តាចម្បងនាំយកភ្លើងជម្លោះផ្ទៃក្នុងរបស់
ថៃមកដុតបំផ្លាញតុចរចាដោយសន្តិវិធី។
ទាក់ទងនឹងសំណួរ (២) យើងត្រូវចងចាំថា ស្ទើរតែគ្រប់ប្រទេសទាំងអស់ក្នុងពិភពលោកសុទ្ធតែមានបញ្ហាជម្លោះ
ដែនអធិបតេយ្យ ហើយកម្រនឹងមានប្រទេសណាមួយអះអាងថា បានដោះស្រាយស្រេចបាច់ណាស់។
ហេតុដូច្នេះ ចម្លើយគឺគ្មានអ្វីក្រៅពីការបន្តចរចានោះឡើយ ហើយដើម្បីចរចាបានទាល់តែមានសន្តិភាពទាំងសងខាង។
នៅពេលដែលកម្ពុជាមានសង្រ្គាមស៊ីវិល ហើយថៃមានរដ្ឋប្រហារ
តើយើងនឹងអាចចរចាដូចម្តេចបាន? ទាក់ទងនឹងចំណុចនេះ យើងកុំភ្លេចថា
កម្ពុជាមិនដែលមានសន្តិភាពផ្ទៃក្នុងស្រួលបួល ដើម្បីចរចាបញ្ហាព្រំដែនជាមួយប្រទេសជិតខាងនោះឡើយ។
យើងទើបតែមានសន្តិភាពប្រមាណ ១ ទសវត្សរ៍តែប៉ុណ្ណោះ។ ដូច្នេះ ការរក្សាសន្តិភាព
គឺជាអាទិភាពចម្បងរបស់កម្ពុជា។
ក្នុងបរិបទបែបនេះ ទាំងកត្តាច្បាប់ ទាំងកត្តានយោបាយ
ការដែលអះអាងថា «សាលដីកានេះគឺជារង្វាន់របស់តុលាការអន្តរជាតិទៅឲ្យថៃ» គឺមិនអាចទទួលយកបានឡើយ៕